Овој четврток, 11 мај 2023 година, со почеток во 20 часот, оркестарот на Филхармонија ќе го одржи концертот насловен „Филиз” на кој како солистка ќе настапи исклучителната пијанистка Мари – Анж Нгучи (Франција/Албанија). Диригент е маестро Џорџ Џексон од Англија, кој првпат ќе застане пред оркестарот на Филхармонија, а на програмата се „Трагична увертира” оп. 81 од Јоханес Брамс, Симфонија бр. 8 „Недовршена” од Франц Шуберт и Концерт за пијано и оркестар бр. 3 од Сергеј Рахманинов.
„Трагична увертира” оп, 81 е концертна увертира која Јоханес Брамс ја напишал во летото 1880 година. Премиерно била изведена под диригентската палка на Ханс Рихтер на 26 декември 1880 во Виена. Брамс ја нарекол „трагична” за да го потенцира турбулентниот карактер на делото, и таа е целосен контраст на неговата „Академска увертира”. Брамс одлично ја сублимирал есенцијата на овие две увертири – „едната се смее, додека другата плаче”. Некои историчари сметаат дека таа требало да биде прелудиум за новата продукција операта „Фауст” од Гете.
Рускиот композитор Сергеј Рахмањинов (1873 – 1943) има посебно место во историјата на музиката. Пишувал исклучително романтична музика, иако живеел и создавал до средината на 20 век. Во своите дела за пијано и оркестар, Сергеј Рахмањинов секогаш има впечатливи почетоци. Во Првиот и во Четвртиот концерт овие почетоци се агресивни, во Вториот, стартот е маркиран со серија од впечатливи акорди. За разлика од нив, Концертот број 3 започнува „нетипично” за Рахмањинов, односно започнува едноставно, наспроти драматичните и комплексни „отворања” во неговите останати концерти за пијано. Солистичкиот инструмент во ова дело „пее” тивка мелодија, со типично руски музички сензибилитет. Во една прилика, Рахмањинов му се доверил на музикологот Јозеф Јасер дека темата му се појавила токму таква, како да „била напишана од самата себе”. Напишал мелодија, која сакал да звучи како да е „отпеана” и не сакал преку оркестрацијата со ниту еден комплексен сегмент да ја засени нејзината едноставност.
Симфонијата број 8 во ха-мол, позната како „Недовршена” Франц Шуберт започнал да ја пишува во 1822 година, но ја оставил недовршена, иако постои и дел од Скерцо со само две оркестрирани страници. Симфонијата има два става : прекрасно и мелодично Алегро модерато, и срцепарателно Анданте кон мото, а на последната страница која ја потпишал Шуберт има и дел од скерцо. Музиколозите се уште дебатираат зошто не ја довршил симфонијата и постојат повеќе теории за тоа. Некои сметаат дека останал незавршена бидејќи имал кревко здравје, други дека подемот на Бетовен буквално го „парализирал” неговиот творечки капацитет… Естетичарот Едуард Ханслик, еден од најголемите критичари во 19 век, кој имал строги критериуми и секогаш бил шкрт на пофалби и убави зборови омекнал како путер, откако ја чул изведбата на Шубертовата „Недовршена симфонија”. „По неколку тактови на почетокот, кларинетот и обоата влегуваат со прекрасна мелодија која се развива вешто над тивките гудачи. Шуберт влегува со пеење во салата. Иако се уште не е внатре, може да се препознае по неговиот чекор, и начинот на кој ја отвора вратата. Првиот став е извор на мелодии, испреплетени со генијалност и кристалност која дозволува јасно да се види и дното. Вториот став е обоен со звуци на ламентирање и немир, со интимност, среќа, облаци со музички грмотевици”, напишал Ханслик.
Како исклучително талентирана пијанистка, Мари-Анж Нгучи магистрира пијано со највисока оценка на Националниот конзерваториум за музика во Париз во 2014 година, на 16-годишна возраст. Како бескрајно љубопитна уметница, и музички и интелектуално, таа ја продолжува својата наобразба и магистрира и докторира на студиите по музичка анализа и музикологија на универзитетот во Сорбона. Нејзиниот талент беше препознаен уште по освојувањето на Првата награда на Меѓународниот натпревар по пијано Лагни-сур-Марн (Франција), во 2011 година. Во 2015 година, таа ја доби и првата награда на меѓународниот натпревар по пијано „Мекензи” во Њујорк. Таа е исто така добитник на грантови од Фондацијата L’Or du Rhin, Фондацијата АДАМИ и Мејер, Француско-американското друштво за пијано, Меѓународната академија за музика во Кнежеството Лихтенштајн и Музичката фондација „Јамаха”. Нејзиниот обемен репертоар се движи од барок, до класичен и романтичен, а изведува и современа музика. Со особен интерес кон музиката на нашето време, Мари-Анже работела со композитори како Тиери Ескаих, Бруно Мантовани, Грацијан Финци, Ален Абот и Мишел Фоасон. Настапите на Мари Анж, како рецитален уметник, солист и камерен музичар ја носат на водечките светски концертни сцени.
Џорџ Џексон е диригент, за кој критиката вели дека е препознатлив по широчината и посветеноста на својата работа, без разлика дали станува збор за оперска продукција, симфониски репертоар или современи партитури, тој успева да изгради силни врски со оркестрите што ги води. Во септември 2022 година Џексон го започнува својот мандат како музички директор на симфонијата Амарило, која следната сезона прославува 100 години од формирањето. Исклучителниот нерв во подготвувањето сложени партитури го однесе и постојан ангажман и со ансамблот „Интерконтемпораин” со кој ја објавија светската премиера на „Рајх/Рихтер” на американскиот композитор Стив Рајх под етикетата на „Nonesuch Records”. Во последно време се повеќе е баран како гостин диригент кај европските оркестри, кои го ценат неговото „бестрашно” диригирање и темелната техники на подготовка кои се составен дел од неговите оркестарски проби. Критичарите на британски „Телеграф” и „Гардијан” не ги штедат зборовите за овој диригент за кого велат дека е „внимателен со емоциите во партитурата и дека успева да креиера одлична атмосфера и приказна со оркестрите кои ги води”.
Џорџ Џексон како дете учел виолина, а подоцна бил тапанар и гитарист во повеќе пост-панк, рок и ирски фолк бендови, развивајќи широк спектар на музички вкусови кои се составен дел од неговата уметничка харизма.
